در بازار فارکس، رابطه نفت و دلار (Oil and Dollar) یکی از کلیدیترین و تأثیرگذارترین عوامل بر «نوسانات نرخ ارز» به شمار میرود.
چون «نفت خام» با “دلار آمریکا (USD)” قیمتگذاری میشود و در نماد نفت در فارکس اصولا با نمادهایی مانند [USOIL (WTI)] و [UKOIL (برنت)] شناخته میشود، هر تغییر در قیمت آن میتواند مستقیماً یا غیرمستقیم بر ارزش دلار و جفت ارزهایی مانند [USD/CAD] و [USD/RUB] تأثیر بگذارد.
به عنوان مثال، در “سال 2025″، با تثبیت قیمت متوسط نفت برنت در حدود [73$] و حفظ «نرخ بهره فدرال رزرو» در بازه [4.25%] تا [4.50%] ، شاهد نوسانات قابل توجهی در “شاخص دلار (DXY)” بودهایم که در “محدوده 105” قرار دارد.
در ادامه، جدول مقایسهای چهار ساله شامل میانگین قیمت نفت برنت، نرخ بهره آمریکا و شاخص دلار (DXY) برای سالهای 2022 تا 2025 ارائه شده است. این جدول به درک بهتر روند تغییرات و تأثیر متقابل این عوامل در بازار فارکس کمک میکند:
سال | میانگین قیمت نفت (برنت) | نرخ بهره آمریکا | شاخص دلار (DXY) |
---|---|---|---|
2022 | 100.9 دلار | 4.25% | 103.5 |
2023 | 82.3 دلار | 5.25% | 105.6 |
2024 | 78.4 دلار (تقریبی) | 5.00% (تا پایان سال) | 104.2 (میانگین) |
2025 | 73.0 دلار (پیشبینی JPMorgan) | 4.25% – 4.50% (مه 2025) | 105.0 (مه 2025) |
این دادهها نشان میدهند که «ارتباط قیمت نفت و دلار» فراتر از یک همبستگی ساده بوده و به صورت پویا با “سیاست های پولی و مالی”، ذخایر نفتی و تصمیمات اقتصادی گره خورده است.
برای معاملهگران حرفهای، درک دقیق این ارتباط میتواند ابزار قدرتمندی برای پیشبینی بازار و مدیریت ریسک باشد. پس اگر به دنبال بررسی بیشتر رابطه دلار و نفت هستید، ادامه مطلب را از دست ندهید.
رابطه قیمت نفت و ارزش دلار آمریکا، یکی از مهمترین و در عین حال پیچیدهترین ارتباطات در بازارهای مالی جهانی به ویژه بازار فارکس است.
این رابطه اغلب معکوس تلقی میشود، اما در واقع تحت تأثیر مجموعهای از عوامل اقتصادی، سیاسی و روانی قرار دارد. در ادامه به شکل ساده و کاربردی این رابطه را بررسی میکنیم:
نفت خام در بازارهای جهانی، به دلار آمریکا قیمتگذاری میشود. این بدان معناست که اگر قیمت دلار افزایش یابد، خریداران خارجی باید پول بیشتری از ارز خود تبدیل کنند تا همان مقدار نفت را بخرند. در نتیجه، در بسیاری از مواقع:
- وقتی ارزش دلار بالا میرود، تقاضا برای نفت کاهش مییابد و قیمت نفت ممکن است افت کند.
- وقتی دلار ضعیف میشود، خرید نفت برای کشورهای غیر دلاری ارزانتر شده و قیمت نفت ممکن است افزایش یابد.
اگرچه رابطهای معکوس بین نفت و دلار وجود دارد، اما این رابطه مطلق نیست. گاهی عواملی مانند:
تنشهای ژئوپلیتیکی (مثلاً جنگ در خاورمیانه)؛
تصمیمات اوپک (افزایش یا کاهش تولید)؛
بحرانهای مالی یا رکود جهانی.
میتوانند باعث شوند قیمت نفت و دلار هر دو همزمان رشد یا افت کنند.
آمریکا از بزرگترین تولیدکنندگان و مصرفکنندگان نفت است. افزایش قیمت نفت میتواند:
به سود شرکتهای نفتی آمریکایی منجر شود (مثلاً ExxonMobil)؛
موجب تورم شود و بر سیاستهای نرخ بهره تأثیر بگذارد؛
تقاضای دلار را در معاملات نفتی بالا ببرد.
بنابراین، در برخی شرایط، افزایش قیمت نفت میتواند حتی به تقویت دلار منجر شود.
در بازار فارکس، این رابطه به صورت مستقیم در جفتارزهایی مانند USD/CAD (دلار آمریکا/دلار کانادا) یا USD/NOK (دلار آمریکا/کرون نروژ) مشاهده میشود. کانادا و نروژ صادرکنندگان بزرگ نفت هستند؛ بنابراین:
اگر قیمت نفت بالا رود، ارز این کشورها تقویت میشود و جفتارز USD/CAD معمولاً کاهش مییابد؛
اگر قیمت نفت کاهش یابد، ارز آنها تضعیف میشود و جفتارز افزایش پیدا میکند.
رابطه نفت و دلار آمریکا یکی از مؤلفههای کلیدی تحلیل بنیادی در بازار فارکس است. بسیاری از معاملهگران با دنبالکردن این ارتباط، سعی میکنند روندهای آتی بازار را بهتر پیشبینی کرده و تصمیمات معاملاتی دقیقتری بگیرند.
این رابطه به ویژه برای جفت ارزهایی که با کشورهای صادرکننده نفت مرتبط هستند اهمیت زیادی دارد. در ادامه برخی از مهمترین دلایل این توجه و اهمیت شرح داده شده است:
وقتی قیمت نفت تغییر میکند، ارزش دلار آمریکا نیز ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرد؛ اما این تأثیر بستگی به عوامل مختلفی دارد و همیشه یکجهتی نیست. با این حال، رابطه نفت و دلار معمولاً در قالب یک رابطه معکوس شناخته میشود.
وضعیت قیمت نفت | تأثیر روی دلار | توضیح کوتاه |
---|---|---|
📈 افزایش نفت | 🔻 تضعیف دلار | دلار ضعیفتر چون خرید نفت برای کشورها گرانتر میشود |
📉 کاهش نفت | 🔺 تقویت دلار | واردات ارزانتر و بهبود اقتصاد آمریکا |
📈 افزایش نفت | 🔺 تقویت ارزهای نفتی | کشورهایی مثل کانادا و نروژ سود میبرند |
📉 کاهش نفت | 🔻 تضعیف ارزهای نفتی | افت درآمد نفتی باعث افت ارزش ارز آن کشورها میشود |
📈 افزایش نفت | 📉 افزایش تورم | هزینهها بالا میرود، فشار تورمی بیشتر میشود |
📉 کاهش نفت | 📉 کاهش تورم | تورم کاهش مییابد، سیاست پولی ممکن است تغییر کند |
نکته مهم: رابطه نفت و دلار همیشه خطی یا ثابت نیست. بسته به شرایط اقتصادی، سیاسی و پولی جهان، گاهی هر دو ممکن است همزمان رشد یا افت کنند.
USD/CAD:
وقتی در سال 2022 قیمت نفت خام به بالای 100 دلار رسید، دلار کانادا تقویت شد چون کانادا صادرکننده بزرگ نفت است. نتیجه؟ جفتارز USD/CAD کاهش پیدا کرد چون ارزش CAD نسبت به USD بالا رفت؛
USD/NOK:
در دورههای رشد قیمت نفت، کرون نروژ معمولاً عملکرد خوبی دارد. مثلاً در سال 2021، با صعود نفت برنت، ارز نروژ نیز تقویت شد و باعث افت USD/NOK شد؛
USD/RUB:
در سال 2020، وقتی قیمت نفت به زیر 30 دلار سقوط کرد، روبل روسیه بهشدت تضعیف شد چون اقتصاد روسیه به صادرات نفت وابسته است. نتیجه؟ جفتارز USD/RUB بهشدت افزایش یافت؛
AUD/USD:
اگرچه استرالیا صادرکننده مستقیم نفت نیست، اما به عنوان یک ارز کالامحور، در دوران رشد نفت خام و کالاها (مثلاً اوایل 2021)، دلار استرالیا تقویت شد و AUD/USD صعودی شد.
این مثالها به معاملهگران کمک میکند تا رابطه قیمت نفت با ارزهای ملی را بهتر درک کرده و از آن در تصمیمگیریهای معاملاتی خود استفاده کنند.
معاملهگران با شناخت رابطه نفت و دلار میتوانند تصمیمات دقیقتری در معاملات جفت ارزهای مرتبط بگیرند و از نوسانات بازار بهرهبرداری کنند. برخی از مهمترین استراتژی های معاملاتی در ادامه بررسی میشود.
رابطهای معکوس و متأثر از قیمتگذاری جهانی است؛ افزایش نفت میتواند باعث تضعیف دلار و بالعکس شود.
جفتهایی مثل USD/CAD، USD/NOK و USD/RUB به دلیل وابستگی کشورهایشان به صادرات نفت، بیشتر تحت تأثیرند.
زیرا کشورهای واردکننده نفت باید دلار بیشتری بپردازند که این موضوع میتواند باعث کاهش ارزش دلار شود.
در زمان انتشار اخبار نفتی، تصمیمات اوپک، یا نوسانات شدید قیمت نفت، این تحلیل بیشترین کاربرد را دارد.