آیا به دنبال راهی امن و کم دردسر برای سرمایه گذاری در صندوق های طلا هستید؟ “صندوق های طلا در بورس” ابزارهای «ETF سکه محور» هستند که امکان سرمایه گذاری شفاف و کم هزینه در پشتوانه سکه بانکی را با حداقل سرمایه فراهم می کنند؛ نقطه ی شروعی عملی برای «مدیریت سرمایه در طلا».
واحدهای صندوق طلا در بورس، مانند سهام معامله می شوند و برای «پوشش تورم» و «نوسانات نرخ ارز» به کار می آید. نمونه های شناخته شده شامل طلا (لوتوس)، عیار (مفید)، مثقال (آگاه) و گوهر (کیان) است.
در دوره هایی که «شاخص کل بورس» وارد فاز نوسانی یا اصلاح می شود، افزودن “صندوق های طلا در بورس” می تواند به متعادل سازی سبد کمک کند؛ زیرا رفتار قیمتی طلا الزاماً همبستگی بالایی با شاخص کل ندارد.
بسیاری از این صندوق ها طی «سال 1404» بازدهی دوازده ماهه ای در بازه [70%] تا [90%] ثبت کرده اند. مزیت مهم دیگر، امکان رصد “nav صندوق طلا“ و فاصله آن با قیمت بازار است؛ عددی که به شما می گوید واحد صندوق گران تر یا ارزان تر از ارزش ذاتی معامله می شود.
با وجود حضور بازارگردان و استانداردهای حسابرسی، نوسان قیمت سکه و دلار می تواند سود و زیان را تغییر دهد.
حال در اینجا پرسش های مهم باقی است: انواع صندوق های طلا در بورس کدامند، چگونه بخریم و بفروشیم، و کدام یک از «بهترین صندوق های طلا در ایران» با شرایط شما همخوان تر است؟ برای یافتن بهترین گزینه که کاملا مناسب با شرایط شما باشد ادامه مطلب را از دست ندهید.
صندوق های طلا در بورس، ابزاری نوین برای سرمایه گذاری غیرمستقیم در طلا هستند. این صندوق ها به سرمایه گذاران اجازه می دهند تا بدون نیاز به خرید و نگهداری فیزیکی طلا، از نوسانات قیمت این فلز گرانبها سود ببرند.
صندوق های طلا در بورس ایران به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:

هر کدام از این صندوق ها ویژگی های خاص خود را دارند و برای سرمایه گذاران مختلف مناسب هستند.
صندوق طلا نوعی صندوق سرمایه گذاری است که دارایی های خود را در طلا یا اوراق بهادار مرتبط با طلا سرمایه گذاری می کند. این صندوق ها توسط شرکت های مدیریت دارایی اداره می شوند و سرمایه گذاران می توانند با خرید واحدهای این صندوق ها، به طور غیرمستقیم در طلا سرمایه گذاری کنند.
نحوه کار صندوق های طلا به این صورت است:
سرمایه گذاری در صندوق های طلا مزایای متعددی دارد:
در بازار سرمایه ایران، صندوق های طلا (ETF های مبتنی بر طلا) معمولاً در چند دسته اصلی تقسیم بندی می شوند. این تقسیم بندی بر اساس نوع دارایی پایه، نحوه مدیریت و استراتژی سرمایه گذاری انجام می شود:

این صندوق ها بیشترین محبوبیت را دارند؛
دارایی پایه آن ها اوراق سکه طلای پذیرفته شده در بورس کالا است (مثلاً سکه تمام بهار آزادی)؛
بازدهی آن ها تقریباً همسو با قیمت روز سکه در بازار آزاد حرکت می کند؛
نمونه: صندوق طلای لوتوس (طلا)، صندوق کیان (گوهر)، صندوق مفید (عیار).
ترکیبی از اوراق مبتنی بر سکه طلا + سپرده های بانکی یا اوراق با درآمد ثابت؛
ریسک پایین تری نسبت به صندوق 100٪ طلا دارند چون بخشی از سرمایه در ابزارهای کم ریسک قرار می گیرد؛
مناسب افراد محتاط تر که می خواهند نوسان کمتری داشته باشند.
این نوع صندوق ها بر اساس قوانین بورس کالا شکل گرفته اند؛
پشتوانه آن ها دارایی فیزیکی (سکه یا شمش طلا) است که در خزانه بانک ها نگهداری می شود؛
امکان معامله آنلاین واحدهای صندوق در بورس وجود دارد.
بخشی از دارایی را در قراردادهای آتی سکه طلا یا ابزارهای مشتقه سرمایه گذاری می کنند؛
ریسک بالاتری دارند ولی می توانند بازدهی بیشتری نسبت به صندوق های معمولی داشته باشند؛
بیشتر مناسب افراد حرفه ای بازار هستند.
نکته: در عمل، اکثر صندوق های طلا در ایران در دسته اول (مبتنی بر سکه طلا) قرار می گیرند و صندوق های دیگر (مختلط یا مبتنی بر اوراق مشتقه) تعدادشان محدودتر است.
در ادامه، به معرفی و بررسی برخی از بهترین صندوق های طلا در بورس ایران می پردازیم:
| نام صندوق | نماد | نوع صندوق | مدیر صندوق | سال آغاز فعالیت | بازدهی یک ساله (آخرین داده موجود در ۱۴۰۴) |
|---|---|---|---|---|---|
| زرفام آشنا | زرفام | ETF سکه محور | سبدگردان سهم آشنا | ۱۴۰۱/۰۳/۲۵ | ~ ۸۷.۳٪ |
| گنج کیمیا زرین کاردان | گنج | ETF سکه محور | تأمین سرمایه کاردان | ۱۳۸۷/۰۵/۲۱ | ~ ۸۶.۵٪ |
| طلای عیار مفید | عیار | ETF سکه محور | سبدگردان مفید | ۱۳۹۷/۰۳/۳۰ | ~ ۸۶.۵٪ |
| جواهر طلای دنای زاگرس | جواهر | ETF سکه محور | – | – | ~ ۸۴.۱٪ |
| کهربا | کهربا | ETF سکه محور | – | – | ~ ۸۳.۹۵٪ |
| تابش طلای تابان تمدن | تابش | ETF سکه محور | – | – | ~ ۸۳.۱۶٪ |
| ناب در اوراق مبتنی بر سکه طلا نهایت نگر | ناب | ETF سکه محور | – | – | ~ ۸۲.۹۳٪ |
| نفیس (اندیشه صبا) | نفیس | ETF سکه محور | سبدگردان اندیشه صبا | ۱۴۰۱/۰۸/۲۱ | ~ ۸۲.۰۳٪ |
| طلا (لوتوس) | طلا | ETF سکه محور | تأمین سرمایه لوتوس پارسیان | ۱۳۹۶/۰۴/۲۱ | ~ ۸۱.۱۸٪ |
| مثقال زرین آگاه | مثقال | ETF سکه محور | سبدگردان آگاه | ۱۴۰۰/۱۰/۰۸ | ~ ۸۰.۵۶٪ |
| آلتون طلای آسمان | آلتون | ETF سکه محور | سبدگردان آسمان | ۱۴۰۲ | ~ ۷۹.۸۴٪ |
| گوهر طلا کیان | گوهر | ETF سکه محور | مشاور سرمایه گذاری پرتو آفتاب کیان | ۱۳۹۶/۱۱/۱۱ | ~ ۷۸.۷۵٪ |
| زر پشتوانه سکه طلای زرافشان امید ایرانیان | زر | ETF سکه محور | – | – | ~ ۶۹.۷۸٪ |
توجه: بازدهی گذشته لزوماً تضمینی برای عملکرد آینده نیست.
صندوق طلای کهربا یکی از قدیمی ترین و شناخته شده ترین صندوق های طلا در بورس ایران است. این صندوق در اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلا سرمایه گذاری می کند و به دلیل مدیریت حرفه ای و نقدشوندگی بالا، محبوبیت زیادی بین سرمایه گذاران دارد.
صندوق طلای عیار مفید به عنوان معروف ترین صندوق طلا مفید با مدیریت گروه مالی کارگزاری مفید، یکی دیگر از گزینه های محبوب برای سرمایه گذاری در طلاست. این صندوق با استراتژی فعال مدیریت می شود و سعی در کسب بازدهی بالاتر از میانگین بازار دارد.
صندوق طلای گوهر یک ETF با پشتوانه طلای فیزیکی است. این صندوق برای سرمایه گذارانی مناسب است که به دنبال سرمایه گذاری مستقیم تر در طلا هستند. گوهر با نگهداری طلای فیزیکی، ریسک کمتری نسبت به صندوق های مبتنی بر اوراق دارد.
صندوق طلای نفیس نیز یک ETF با پشتوانه طلاست که توسط شرکت تأمین سرمایه نوین مدیریت می شود. این صندوق با هدف ردیابی دقیق قیمت طلا طراحی شده و برای سرمایه گذاران محافظه کارتر مناسب است.
صندوق طلای لوتوس با تمرکز بر اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلا، سعی در ارائه بازدهی بالاتر به سرمایه گذاران دارد. این صندوق با استراتژی فعال مدیریت می شود و برای سرمایه گذاران ریسک پذیرتر مناسب است.
صندوق طلا گنج یکی از قدیمی ترین و معتبرترین صندوق های طلا در بورس ایران است که با نماد «گنج» و تحت مدیریت تأمین سرمایه کاردان فعالیت می کند.
این صندوق به صورت قابل معامله (ETF) بوده و عمده دارایی آن را گواهی سپرده شمش طلا تشکیل می دهد. سرمایه گذاران می توانند بدون نیاز به خرید و نگهداری فیزیکی طلا، از نوسانات قیمتی آن بهره مند شوند.
نقدشوندگی بالا، هزینه معاملاتی پایین و شفافیت اطلاعات از ویژگی های برجسته صندوق گنج است که آن را به گزینه ای مناسب برای سرمایه گذاری در بازار طلا تبدیل کرده است.
برای انتخاب بهترین صندوق طلا، باید به معیارهای زیر توجه کرد:
بررسی عملکرد گذشته صندوق می تواند دید خوبی نسبت به توانایی مدیریت آن در شرایط مختلف بازار به ما بدهد. البته باید توجه داشت که عملکرد گذشته تضمینی برای آینده نیست.
بررسی ترکیب دارایی های صندوق مهم است. صندوق هایی که بخش عمده ای از دارایی خود را در طلای فیزیکی یا اوراق با پشتوانه قوی نگهداری می کنند، معمولاً ریسک کمتری دارند.
کارمزد مدیریت تأثیر مستقیمی بر بازدهی نهایی سرمایه گذار دارد. صندوق هایی با کارمزد کمتر در بلندمدت می توانند بازدهی بهتری داشته باشند.
صندوق هایی که حجم معاملات بالاتری دارند، معمولاً نقدشوندگی بهتری دارند. این به معنای امکان خرید و فروش راحت تر و با هزینه کمتر است.
خرید و فروش واحدهای صندوق های طلا در بورس به سادگی خرید و فروش سهام است. مراحل زیر را دنبال کنید:
اولین قدم دریافت کد بورسی (کد سهامداری) از طریق سامانه سجام و ثبت نام در یک کارگزاری معتبر است؛
پس از احراز هویت، دسترسی به سامانه آنلاین کارگزاری برای معامله واحدهای صندوق طلا فعال می شود.
صندوق های طلا در بورس با نمادهای خاصی مثل طلا (لوتوس)، عیار (مفید)، مثقال (آگاه)، گوهر (کیان) و … معامله می شوند؛
کافی است در بخش جستجوی نماد، اسم یا نماد صندوق مورد نظر را وارد کنید.
خرید واحدهای صندوق طلا مشابه خرید سهام است؛
کافی است تعداد واحد مورد نظر و قیمت پیشنهادی را وارد کنید؛
حداقل سرمایه مورد نیاز تقریباً برابر با قیمت یک واحد صندوق است (مثلاً اگر هر واحد ۲۰۰ هزار تومان باشد، با همین مبلغ می توان شروع کرد).
بعد از خرید، واحدهای صندوق در پرتفوی شما نمایش داده می شود؛
در هر زمان که بخواهید می توانید مانند سهام، واحدها را به قیمت روز در بازار بفروشید؛
واریز وجه حاصل از فروش معمولاً ۲ روز کاری بعد (T+2) به حساب بانکی شما منتقل می شود.
معاملات صندوق های طلا همانند سهام، از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ ظهر (روزهای کاری بورس) انجام می شود؛
کارمزد خرید و فروش بسیار کم است (حدود ۰.۱۵٪ برای خرید و ۰.۱۵٪ برای فروش).
نقدشوندگی: اکثر صندوق های بزرگ طلا بازارگردان دارند و فروششان راحت است؛
فاصله قیمت از NAV: گاهی قیمت واحد در بازار کمی بالاتر یا پایین تر از ارزش ذاتی (NAV) معامله می شود؛
ریسک نوسانات: بازدهی صندوق های طلا مستقیماً با نوسان قیمت سکه و دلار مرتبط است؛
استراتژی: این صندوق ها برای حفظ ارزش پول و پوشش ریسک تورم عالی هستند، اما در کوتاه مدت ممکن است پرنوسان باشند.
| معیار مقایسه | صندوق طلا در بورس | خرید طلای فیزیکی | سهام و صندوق های سهامی | صندوق درآمد ثابت / سپرده بانکی |
|---|---|---|---|---|
| حداقل سرمایه لازم | بسیار کم (قیمت یک واحد، مثلاً 200–300 هزار تومان) | بالا (حداقل یک گرم یا یک سکه) | متنوع (از چندصد هزار تا میلیاردی) | از مبالغ بسیار کم |
| ریسک | متوسط (نوسان طلا + دلار) | متوسط (ریسک نگهداری و نوسان قیمت) | بالا (ریسک بازار سهام) | بسیار پایین |
| نقدشوندگی | بالا (امکان فروش آنلاین روزانه) | نسبتاً پایین (نیاز به فروش حضوری، کارمزد طلافروشی) | بالا (بازار سهام فعال) | بالا (درخواست ابطال یا فروش سریع) |
| کارمزد و هزینه ها | کم (کارمزد بورسی حدود ۰.۳٪) | بالا (مالیات بر ارزش افزوده، اجرت ساخت، کارمزد فروش) | کم (کارمزد معاملات بورس) | کم یا بدون کارمزد |
| امنیت سرمایه گذاری | بالا (پشتوانه بانکی و نظارت سازمان بورس) | پایین (ریسک سرقت و تقلب) | متوسط (بستگی به شرکت و شرایط بازار دارد) | بالا (ضمانت بانکی یا اوراق دولتی) |
| پوشش تورمی | بالا (همسو با قیمت جهانی طلا و دلار) | بالا (همسو با قیمت جهانی طلا و دلار) | وابسته به وضعیت اقتصاد و شرکتها | پایین (اغلب کمتر از نرخ تورم) |
| امکان تنوع بخشی | بله (انتخاب بین چند صندوق مختلف) | محدود (فقط نوع طلا یا سکه) | زیاد (سهام مختلف و صنایع) | محدود (سود ثابت، بدون تنوع) |
| مناسب چه کسانی است؟ | سرمایه گذاران مبتدی تا حرفه ای که دنبال پوشش تورم و حفظ ارزش پول هستند | افرادی که به داشتن طلا علاقه مندند و به فیزیکی بودن اهمیت می دهند | کسانی که ریسک پذیر و دنبال بازده بالاترند | افراد کم ریسک، بازنشسته ها و کسانی که سود ثابت می خواهند |
هر چند صندوق های طلا نسبت به برخی ابزارهای دیگر ریسک کمتری دارند، اما همچنان با ریسک هایی همراه هستند:

قیمت طلا تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله شرایط اقتصادی جهانی، نرخ ارز و تنش های ژئوپلیتیکی قرار دارد. کاهش قیمت طلا می تواند به زیان سرمایه گذاران منجر شود.
بازار طلا می تواند بسیار نوسانی باشد. این نوسانات می تواند ارزش واحدهای صندوق را در کوتاه مدت تحت تأثیر قرار دهد.
برای کاهش ریسک سرمایه گذاری در صندوق های طلا، می توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
سرمایه خود را تنها در یک صندوق طلا متمرکز نکنید. ترکیبی از صندوق های مختلف و سایر ابزارهای سرمایه گذاری می تواند ریسک کلی سبد شما را کاهش دهد.
طلا معمولاً در بلندمدت روند صعودی دارد. سرمایه گذاری با دید بلندمدت می تواند اثر نوسانات کوتاه مدت را کاهش دهد.
صندوق های طلا در بورس ابزاری مناسب برای سرمایه گذاران علاقه مند به بازار طلا هستند. این صندوق ها امکان سرمایه گذاری غیرمستقیم در طلا را با مزایایی چون نقدشوندگی بالا و مدیریت حرفه ای فراهم می کنند.
با این حال، مانند هر سرمایه گذاری دیگری، آگاهی از ریسک ها و انتخاب صندوق مناسب بر اساس اهداف و تحمل ریسک شخصی بسیار مهم است.
صندوق طلا در بورس یک ETF سکه محور است که واحدهایش مثل سهام معامله می شود و پشتوانه اش گواهی سپرده سکه بانکی است.
ثبت نام سجام + کارگزاری، دریافت کد بورسی، جست و جوی نماد (مثل طلا، عیار، مثقال، گوهر) و ثبت سفارش خرید در سامانه آنلاین.
عموماً ۹:۰۰ تا ۱۲:۳۰ روزهای کاری؛ کارمزد هر معامله حدود ۰.۳٪ (خرید و فروش جداگانه محاسبه می شود).
ETF های طلا مستقیماً در طلای فیزیکی سرمایه گذاری می کنند، در حالی که صندوق های اوراق بهادار در اوراق مشتقه طلا سرمایه گذاری می کنند.
بله، به دلیل سهولت معاملات و مدیریت حرفه ای، این صندوق ها می توانند گزینه مناسبی برای مبتدیان باشند.
برای ارزیابی عملکرد صندوق طلا، می توانید به فاکتورهایی مانند بازدهی سالانه، مقایسه با شاخص قیمت طلا، و نسبت شارپ (که ریسک را نیز در نظر می گیرد) توجه کنید.
NAV ارزش ذاتی هر واحد است؛ فاصله قیمت نشان می دهد واحد صندوق در بازار گران تر/ارزان تر از ارزش واقعی معامله می شود.