شبکه سولانا چیه و چرا از اتریوم سریع تر است؟🔆Solana، بلاکچینی سریع و مقیاس‌ پذیر برای آینده دیفای، NFT و DApps!

عباس کلهری

هر آنچه باید درباره شبکه سولانا بدانید♨️ ویژگی ها، کاربرد توکن های SOL و app های غیرمتمرکز روی شبکه solana!

شبکه سولانا چیست؟ سولانا یک بلاکچین (blockchain) لایه‌ اول با معماری ترکیبی (Proof of History + Proof of Stake) است که برای پردازش انبوه تراکنش‌ها با کارمزد بسیار پایین طراحی شده، و در عمل بستر محبوب برنامه‌های [DeFi]، بازارهای ان اف تی (NFT) و پرداخت‌های خرد است.

نمونه‌های واقعی شامل صرافی‌ های غیرمتمرکز بر بستر «سولانا» و «بازارهای NFT» است که از نهایی‌سازی سریع بهره می‌برند.

در سه‌ماهه نخست 2025، کل حجم «معاملات اسپات» صرافی‌ های ارزدیجیتال متمرکز به 5.4 تریلیون دلار رسید. در همین زمان، سولانا حدود [39.6%] از کل معاملات صرافی‌ های غیرمتمرکز (DEX) روی بلاک‌ چین‌ ها را به خود اختصاص داد.

این یعنی از بین همه تراکنش‌هایی که در صرافی‌ های غیرمتمرکز مثل [Raydium]، [Uniswap]، یا [Orca] انجام می‌شوند، نزدیک به [40%] روی شبکه سولانا ثبت شده است. عددی که به‌عنوان یک سیگنال سولانا برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران نشان‌دهنده رشد تقاضا و قدرت این بلاک‌ چین در بازار است.

 

این آمار نشان می‌دهد که سولانا بیشترین سهم بازار در “معاملات DEX” را دارد و عملاً به پلتفرم پیشتاز برای ترید غیرمتمرکز تبدیل شده است. هم‌زمان، آدرس‌های فعال سولانا در هفته [21 تا 28 آوریل 2025] به حدود 26.5 میلیون رسید که رشد تقاضای روی‌زنجیره را تأیید می‌کند.

کارمزدهای پایین سولانا (در حد کسری از سنت) هزینه لغزش و اجرای استراتژی‌ها را کاهش می‌دهد، اما ریسک‌های نوسان بازار و ازدحام شبکه باید در مدیریت ریسک لحاظ شوند.

برای سرمایه‌گذاران، پایش سهم سولانا در دکس‌ ها، روند آدرس‌های فعال و کارمزدها می‌تواند در پاسخ به پرسش «شبکه سولانا چیست» و ارزیابی پتانسیل اکوسیستم «شبکه Solana» راهگشا باشد. برای بررسی دقیق‌تر ویژگی‌ها، کاربردها و آینده [Solana]، ادامه مطلب را از دست ندهید.

 

شبکه سولانا چیست؟ معرفی کلی

سولانا یک پلتفرم بلاکچین عمومی و غیرمتمرکز است که برای میزبانی اپلیکیشن های کاربردی مقیاس پذیر طراحی شده است.

این شبکه در سال 2017 توسط “آناتولی یاکوونکو” با هدف حل مشکل مقیاس پذیری بلاکچین ها راه اندازی شد. سولانا از مکانیزم اجماع ترکیبی اثبات تاریخ (PoH) و اثبات سهام (PoS) استفاده می کند که به آن امکان می دهد تا هزاران تراکنش را در ثانیه پردازش کند.

برخلاف بسیاری از بلاکچین های دیگر، سولانا می تواند بدون نیاز به راهکارهای لایه دوم، مقیاس پذیری بالایی داشته باشد. این شبکه با ارائه کارمزدهای پایین و سرعت بالا، به عنوان رقیبی جدی برای اتریوم مطرح شده است.

توکن بومی این شبکه، [SOL] نام دارد که برای پرداخت کارمزدها و مشارکت در حاکمیت شبکه استفاده می شود.

 

تاریخچه و خالقان شبکه سولانا

پروژه سولانا در سال 2017 توسط “آناتولی یاکوونکو”، مهندس سابق شرکت کوالکام آغاز شد. یاکوونکو با الهام از مشکلات مقیاس پذیری بیت کوین و اتریوم، به دنبال راهکاری برای افزایش سرعت و ظرفیت شبکه بود. او با همکاری “گرگ فیتزجرالد”، “استفن آکریدج” و “راج گوکال”، تیم اصلی سولانا را تشکیل داد.

در سال 2018، نسخه اولیه شبکه سولانا با نام “Tour de SOL” راه اندازی شد. پس از چندین مرحله آزمایش و بهبود، شبکه اصلی سولانا در مارس 2020 به طور رسمی آغاز به کار کرد. از آن زمان تاکنون، سولانا رشد چشمگیری داشته و به یکی از پروژه های برتر در حوزه ارزهای دیجیتال تبدیل شده است.

 

ویژگی های فنی شبکه solana

سولانا با ارائه چندین نوآوری فنی، توانسته است به سرعت و مقیاس پذیری بالایی دست یابد. مهمترین ویژگی های فنی این شبکه عبارتند از:

 

1. اثبات تاریخ (Proof of History): این مکانیزم اجماع اصلی سولانا است که امکان ثبت زمان دقیق تراکنش ها را فراهم می کند؛
2. برج بابل (Tower BFT): یک الگوریتم اجماع که بر پایه اثبات تاریخ عمل می کند و سرعت تایید تراکنش ها را افزایش می دهد؛
3. خوشه سازی (Turbine): پروتکلی برای انتشار سریع بلاک ها در شبکه؛
4. خط لوله (Pipeline): سیستمی برای پردازش موازی تراکنش ها که سرعت شبکه را بهبود می بخشد؛
5. آرشیو گالف استریم (Gulf Stream): مکانیزمی برای انتقال سریع تراکنش ها به والیدیتورها.

 

این ویژگی ها در کنار هم باعث شده اند سولانا بتواند تا 65,000 تراکنش در ثانیه را پردازش کند، که بسیار بیشتر از ظرفیت اکثر بلاکچین های موجود است.

 

فناوری Proof of History چیست؟

اثبات تاریخ (PoH) یکی از نوآوری های اصلی سولانا است که به حل مشکل زمان بندی در شبکه های غیرمتمرکز کمک می کند. این مکانیزم با استفاده از یک تابع رمزنگاری، توالی رویدادها را در شبکه ثبت می کند. هر تراکنش یک مهر زمانی دقیق دریافت می کند که قابل تایید توسط سایر نودها است.

PoH باعث می شود نیازی به توافق همه نودها بر سر زمان نباشد و در نتیجه سرعت شبکه افزایش می یابد. این فناوری همچنین امنیت شبکه را بهبود می بخشد زیرا تغییر تاریخچه تراکنش ها را بسیار دشوار می کند.

 

مکانیزم اجماع Proof of Stake

سولانا از مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) در کنار اثبات تاریخ استفاده می کند. در این سیستم:

• دارندگان توکن SOL می توانند با قفل کردن توکن های خود، والیدیتور شوند؛
• والیدیتورها مسئول تایید تراکنش ها و ایجاد بلاک های جدید هستند؛
• پاداش تایید بلاک ها بین والیدیتورها تقسیم می شود؛
• در صورت رفتار نادرست، والیدیتورها جریمه می شوند.

 

این سیستم باعث می شود شبکه سولانا امن و غیرمتمرکز باقی بماند، در حالی که سرعت بالای تراکنش ها حفظ می شود.

 

سرعت و مقیاس پذیری تراکنش ها

یکی از مهمترین مزیت های سولانا، سرعت بالای پردازش تراکنش ها است. این شبکه می تواند تا 65,000 تراکنش در ثانیه را پردازش کند، که بسیار بیشتر از 15 تراکنش اتریوم یا 7 تراکنش بیت کوین است.

زمان بلاک در سولانا تنها 400 میلی ثانیه است که باعث می شود تراکنش ها تقریبا به صورت آنی تایید شوند.

 

توکن SOL و کاربردهای آن

SOL توکن بومی شبکه سولانا است که نقش مهمی در اکوسیستم این بلاکچین ایفا می کند.

 

کاربردهای اصلی SOL عبارتند از:

1. پرداخت کارمزد تراکنش ها: برای انجام هر تراکنش در شبکه سولانا، باید مقدار کمی SOL پرداخت شود؛
2. استیکینگ: دارندگان SOL می توانند با قفل کردن توکن های خود، در فرآیند اعتبارسنجی شبکه مشارکت کنند و پاداش دریافت کنند؛
3. حاکمیت: دارندگان SOL می توانند در تصمیم گیری های مربوط به آینده پروتکل رای دهند؛
4. توکن سازی: SOL به عنوان دارایی پایه برای ایجاد توکن های دیگر در شبکه سولانا استفاده می شود.

 

نحوه استخراج و دریافت پاداش SOL

برخلاف بیت کوین، در سولانا “استخراج” به معنای سنتی وجود ندارد. در عوض، کاربران می توانند با استیک کردن SOL، در فرآیند اعتبارسنجی شبکه مشارکت کنند. برای این کار:

1. کاربر باید حداقل مقدار مشخصی SOL داشته باشد؛
2. توکن ها را در یک کیف پول سازگار با سولانا قفل می کند؛
3. یک والیدیتور را برای نمایندگی انتخاب می کند؛
4. در ازای مشارکت در امنیت شبکه، پاداش دریافت می کند.

 

پرداخت کارمزدهای تراکنش

یکی از مزیت های سولانا، کارمزد بسیار پایین تراکنش ها است. هر تراکنش در این شبکه تنها چند صدم سنت هزینه دارد.

این کارمزدها در SOL پرداخت می شوند و به والیدیتورها برای تایید تراکنش ها اختصاص می یابند. پایین بودن کارمزدها باعث می شود سولانا برای کاربردهایی مانند پرداخت های خرد و DeFi بسیار مناسب باشد.

 

اپلیکیشن های غیرمتمرکز روی سولانا

سرعت بالا و هزینه پایین سولانا باعث شده است که این پلتفرم میزبان انواع مختلفی از اپلیکیشن های غیرمتمرکز (dApps) باشد. برخی از مهمترین حوزه های فعالیت dApp ها در سولانا عبارتند از:

این تنوع کاربردها نشان می دهد که سولانا پتانسیل زیادی برای رشد و توسعه در آینده دارد.

 

پروژه های DeFi محبوب سولانا

اکوسیستم DeFi سولانا به سرعت در حال رشد است. برخی از محبوب ترین پروژه های DeFi در این شبکه عبارتند از:

• Serum: یک صرافی غیرمتمرکز با دفتر سفارشات مرکزی؛
• Raydium: پلتفرم تبادل خودکار و استخر نقدینگی؛
• Oxygen: پروتکل وام دهی و قرض گیری؛
• Mango Markets: پلتفرم معاملات مارجین و اهرمی؛
• Orca: صرافی غیرمتمرکز با رابط کاربری ساده.

 

این پروژه ها از مزایای سرعت و هزینه پایین سولانا بهره می برند تا خدمات مالی کارآمدتری ارائه دهند.

 

NFT و گیمینگ در اکوسیستم سولانا

سولانا همچنین به یکی از پلتفرم های محبوب برای ان اف تی ها (NFTs) و بازی های بلاکچینی تبدیل شده است. برخی از پروژه های برجسته در این حوزه عبارتند از:

• Solanart: بازار NFT با کارمزد پایین؛
• Star Atlas: بازی استراتژی فضایی با اقتصاد درون بازی؛
• Aurory: بازی نقش آفرینی با المان های NFT؛
• Degenerate Ape Academy: مجموعه NFT محبوب در سولانا.

 

سرعت بالای تراکنش ها و هزینه پایین باعث شده سولانا برای خرید و فروش NFT ها و بازی های بلاکچینی بسیار مناسب باشد.

 

مزایا و معایب شبکه سولانا

مانند هر تکنولوژی دیگری، سولانا نیز دارای نقاط قوت و ضعف است. برخی از مهمترین مزایا و معایب این شبکه عبارتند از:

مزایا	معایب
سرعت بالای تراکنش ها (تا 65,000 TPS)	تمرکزگرایی نسبی: تعداد والیدیتورها در مقایسه با برخی شبکه های دیگر کمتر است
کارمزد بسیار پایین (کمتر از 0.01 دلار)	قطعی های گاه به گاه شبکه: سولانا چند بار با مشکلات فنی و قطعی مواجه شده است
مقیاس پذیری بالا بدون نیاز به راهکارهای لایه دوم	پیچیدگی فنی: معماری پیچیده سولانا می تواند برای توسعه دهندگان چالش برانگیز باشد
زمان فینالیتی کوتاه (حدود 400 میلی ثانیه)	رقابت شدید: سایر بلاکچین ها نیز در حال بهبود مقیاس پذیری خود هستند
پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و dApp ها	–
اکوسیستم در حال رشد DeFi و NFT	–

علی رغم این چالش ها، تیم سولانا در حال کار بر روی بهبود مداوم شبکه و رفع مشکلات است.

 

مقایسه سولانا با سایر بلاکچین ها

برای درک بهتر جایگاه سولانا در دنیای ارزهای دیجیتال، مقایسه آن با سایر بلاکچین های مطرح مفید است:

 

سولانا در مقابل اتریوم

• سرعت: سولانا بسیار سریع تر است (65,000 TPS در مقابل 15 TPS اتریوم)؛
• هزینه: کارمزد تراکنش در سولانا بسیار کمتر است؛
• اکوسیستم: اتریوم اکوسیستم بزرگتر و بالغ تری دارد؛
• غیرمتمرکز بودن: اتریوم از نظر تعداد نودها غیرمتمرکزتر است.

 

سولانا در برابر بایننس اسمارت چین

• سرعت: سولانا سریع تر است (65,000 TPS در مقابل 300 TPS بایننس)؛
• غیرمتمرکز بودن: سولانا نسبت به بایننس اسمارت چین غیرمتمرکزتر است؛
• سازگاری: بایننس با EVM سازگار است، در حالی که سولانا نیست.

 

آینده و چشم انداز شبکه سولانا

سولانا با توجه به مزایای فنی و رشد سریع اکوسیستم خود، پتانسیل زیادی برای تبدیل شدن به یکی از پلتفرم های اصلی در دنیای بلاکچین دارد. برخی از روندهای احتمالی آینده سولانا عبارتند از:

1. گسترش کاربردهای DeFi: انتظار می رود پروژه های مالی غیرمتمرکز بیشتری به سولانا مهاجرت کنند؛
2. رشد بازار NFT: سولانا می تواند به رقیب جدی برای اتریوم در بازار NFT تبدیل شود؛
3. توسعه بازی های بلاکچینی: سرعت بالای سولانا آن را برای بازی های آنلاین ایده آل می کند؛
4. بهبود مقیاس پذیری: تیم سولانا در حال کار بر روی افزایش ظرفیت شبکه به 700,000 TPS است؛
5. افزایش همکاری های سازمانی: احتمال دارد شرکت های بزرگ برای توسعه راهکارهای بلاکچینی به سولانا روی آورند.

 

با این حال، موفقیت آینده سولانا به توانایی آن در حل چالش های فعلی و رقابت با سایر بلاکچین های نوظهور بستگی دارد.

 

نظر نویسنده درباره شبکه سولانا چیست؟

سولانا با ارائه راهکارهای نوآورانه برای مشکلات مقیاس پذیری، توانسته است جایگاه مهمی در دنیای ارزهای دیجیتال به دست آورد. سرعت بالا، هزینه پایین و قابلیت های فنی پیشرفته این شبکه، آن را به گزینه ای جذاب برای توسعه دهندگان و کاربران تبدیل کرده است.

اگرچه سولانا با چالش هایی مانند تمرکزگرایی نسبی و مشکلات فنی گاه به گاه روبرو است، اما پتانسیل زیادی برای رشد و بهبود دارد. به نظر می رسد سولانا می تواند نقش مهمی در آینده فناوری بلاکچین و اقتصاد غیرمتمرکز ایفا کند.

سوالات متداول

آیا سولانا می تواند جایگزین اتریوم شود؟

سولانا پتانسیل زیادی دارد، اما جایگزینی کامل اتریوم دشوار است. هر دو پلتفرم می توانند در کنار هم رشد کنند.

آیا سرمایه گذاری در SOL ایده خوبی است؟

سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال ریسک بالایی دارد. قبل از هر تصمیمی، تحقیق کامل و مشورت با متخصصان ضروری است.

چگونه می توان از شبکه سولانا استفاده کرد؟

برای استفاده از سولانا، می توانید یک کیف پول سازگار ایجاد کرده و SOL خریداری کنید. سپس می توانید در پروژه های DeFi یا NFT شرکت کنید.

آیا سولانا امن است؟

سولانا از مکانیزم های امنیتی قوی استفاده می کند، اما مانند هر تکنولوژی دیگری، خالی از ریسک نیست. همیشه احتیاط را رعایت کنید.

تفاوت اصلی سولانا با سایر بلاکچین ها چیست؟

مهمترین تفاوت سولانا، استفاده از مکانیزم اثبات تاریخ (PoH) است که به آن امکان می دهد سرعت و مقیاس پذیری بالایی داشته باشد.

سولانا در آینده چه مسیری در پیش دارد؟

با رشد اکوسیستم و پذیرش توسط مؤسسات مالی، همراه با توسعه فنی، انتظار می‌رود نقش مهمی در تحول مالی و فناوری بلاکچین ایفا کند.