🔵بررسی 0 تا 100 صندوق طلا چی بخریم یا اصلا بخریم؟
در سال‌های اخیر، با نوسانات مداوم نرخ دلار و رشد تقاضا برای دارایی‌های امن، صندوق های طلا در بورس به یکی از محبوب‌ترین ابزارهای پوشش ریسک در سرمایه‌گذاری بورس ایران تبدیل شده‌اند.
بسیاری از سرمایه‌گذاران این سؤال را می‌پرسند که «صندوق طلا چی بخریم؟» یا «کدام صندوق طلا بهتر است؟»؛ پرسشی که پاسخ آن به ترکیبی از بازدهی، ریسک، نقدشوندگی و کارمزد صندوق‌ها بستگی دارد.
بر اساس داده‌های رسمی بورس کالا، در نیمه نخست ۱۴۰۴ ارزش دارایی تحت مدیریت صندوق های طلا “بیش از ۲۵۰ هزار میلیارد ریال” بوده است و صندوق های بزرگی مانند کهربا، عیار، زرفام و لوتوس به طور میانگین بازدهی سالانه‌ای بین [۱۱۵%] تا [۱۲۵%] ثبت کرده‌اند.
این رشد نشان‌دهنده انتقال سرمایه از طلاهای فیزیکی پرهزینه به صندوق های بورسی شفاف‌تر است.
برای سرمایه‌گذاران تازه‌کار، صندوق های طلا گزینه‌ای امن‌تر از خرید فیزیکی هستند؛ بدون نیاز به نگهداری یا بیمه جداگانه و با امکان خرید از طریق بورس با حداقل سرمایه.
اما انتخاب بهترین گزینه میان صندوق ها نیازمند بررسی شاخص هایی چون [AUM]، [NAV صندوق طلا]، «بازدهی تاریخی» و «کارمزد مدیریت» است. در ادامه این مقاله، خواهیم دید کدام صندوق طلا را بخریم و چه معیارهایی باعث برتری آن در بازار ۱۴۰۴ می‌شود.
صندوق سرمایه گذاری طلا چیست؟
صندوق سرمایه گذاری طلا نوعی “ETF (صندوق قابل معامله)” است که دارایی‌های خود را در طلا سرمایه‌گذاری می‌کند. این صندوق‌ها به‌جای خرید مستقیم طلای فیزیکی، امکان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در این فلز گرانبها را فراهم می‌کنند. سرمایه‌گذاران می‌توانند واحدهای این صندوق‌ها را در بورس خریداری کنند.
مزیت اصلی این روش، عدم نیاز به نگهداری فیزیکی طلا است. شما نگرانی‌های امنیتی، بیمه و نگهداری را نخواهید داشت. همچنین نقدشوندگی بالا و امکان معامله در ساعات بورس از دیگر مزایای مهم محسوب می‌شود.
صندوق‌های طلا بر اساس قانون، حداقل ۷۰ درصد از دارایی‌های خود را باید در اوراق مبتنی بر طلا سرمایه‌گذاری کنند. این موضوع تضمین می‌کند که عملکرد آن‌ها با قیمت طلا همگام باشد.
انواع صندوق های طلا
صندوق های طلا بر اساس ترکیب دارایی‌شان به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
صندوق های سکه محور
صندوق های سکه محور بخش عمده دارایی‌های خود را در “گواهی سپرده سکه طلا” سرمایه‌گذاری می‌کنند. این نوع صندوق‌ها معمولاً دارای حباب قیمتی بیشتری هستند. دلیل این موضوع، وجود حباب ذاتی در قیمت سکه طلا است که ناشی از تقاضای بالای مردم برای سکه‌های فیزیکی می‌باشد.
نوسانات قیمتی در این صندوق‌ها بیشتر است. اما در مواقعی که حباب سکه افزایش می‌یابد، بازدهی قابل‌توجهی ارائه می‌دهند. تحلیلگران توصیه می‌کنند در زمان‌هایی که “حباب قیمتی سکه طلا” بالا است، از سرمایه‌گذاری در این نوع صندوق‌ها خودداری کنید.
صندوق های شمش محور
صندوق های شمش محور عمدتاً دارایی‌های خود را در شمش طلا و اوراق مبتنی بر شمش سرمایه‌گذاری می‌کنند. این صندوق‌ها نوسانات قیمت با ثبات‌تری دارند و کمتر تحت تأثیر حباب قیمتی قرار می‌گیرند. بازدهی آن‌ها معمولاً نزدیک‌تر به قیمت واقعی طلای جهانی است.
برای سرمایه‌گذاران محتاط که به دنبال ثبات بیشتر هستند، این گزینه مناسب‌تر محسوب می‌شود. ریسک کمتر و همگامی بیشتر با قیمت‌های جهانی طلا از ویژگی‌های بارز این نوع صندوق‌ها است.
صندوق های ترکیبی
صندوق های ترکیبی، ترکیبی از هر دو نوع دارایی (سکه و شمش) را در سبد خود نگه می‌دارند. این استراتژی به آن‌ها امکان تنوع‌بخشی و کاهش ریسک را می‌دهد. در عین حال، می‌توانند از فرصت‌های بازدهی هر دو بخش بهره‌مند شوند.
مدیریت این صندوق‌ها پیچیده‌تر است و نیاز به تخصص بیشتری دارد. اما برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال تعادل بین ریسک و بازدهی هستند، گزینه مناسبی محسوب می‌شوند.
معیارهای انتخاب بهترین صندوق طلا
انتخاب صندوق طلای مناسب نیازمند بررسی معیارهای مختلفی است:
- بازدهی و عملکرد گذشته؛
- نقدشوندگی صندوق؛
- ترکیب سبد دارایی؛
- میزان حباب قیمتی؛
- ارزش خالص دارایی (NAV)؛
- سابقه فعالیت صندوق؛
- کارمزدهای مدیریت.
بازدهی و عملکرد گذشته
بررسی بازدهی صندوق در بازه‌های زمانی مختلف اولین و مهم‌ترین معیار انتخاب است. به بازدهی یک‌ساله، شش‌ماهه و حتی از زمان تأسیس توجه کنید. البته عملکرد گذشته تضمینی برای آینده نیست، اما می‌تواند نشان‌دهنده کیفیت مدیریت باشد.
مقایسه بازدهی با “شاخص های مرجع” و “صندوق های مشابه” ضروری است. صندوق‌هایی که در شرایط مختلف بازار عملکرد ثابت‌تری داشته‌اند، معمولاً انتخاب بهتری هستند. همچنین بررسی “همبستگی” عملکرد صندوق با قیمت طلا اهمیت دارد.
نقدشوندگی صندوق
نقدشوندگی یعنی سهولت خرید و فروش واحدهای صندوق در بورس. صندوق‌هایی که حجم معاملات بالاتری دارند، نقدشوندگی بهتری ارائه می‌دهند. این موضوع باعث می‌شود بتوانید بدون مشکل و با حداقل اختلاف قیمت خرید و فروش، معامله انجام دهید.
وجود “بازارگردان قوی” یکی از عوامل مهم نقدشوندگی است. بازارگردان‌ها وظیفه تأمین نقدشوندگی و کنترل اختلاف قیمت‌های خرید و فروش را بر عهده دارند. صندوق‌هایی با بازارگردان‌های معتبر معمولاً نقدشوندگی بهتری دارند.
ترکیب سبد دارایی
ترکیب دارایی‌های صندوق تأثیر مستقیم بر عملکرد و ریسک آن دارد. بررسی کنید که صندوق چه درصدی از دارایی‌هایش را در سکه، شمش یا سایر اوراق مبتنی بر طلا سرمایه‌گذاری می‌کند. صندوق‌هایی که تنوع بیشتری در سبد دارایی‌شان دارند، معمولاً ریسک کمتری دارند.
نسبت سکه به شمش در سبد دارایی بسیار مهم است. در دوران‌هایی که حباب سکه بالا است، صندوق های شمش محور عملکرد بهتری دارند. برعکس، زمانی که تقاضا برای سکه زیاد است، صندوق های سکه محور بازدهی بیشتری ارائه می‌دهند.
حباب قیمتی
حباب قیمتی تفاوت بین “قیمت معاملاتی واحد صندوق” و “ارزش خالص دارایی (NAV)” آن است. صندوق‌هایی که حباب کمتری دارند، انتخاب بهتری محسوب می‌شوند. حباب زیاد نشان‌دهنده عدم کارایی بازار یا مشکلات مدیریتی است.
بررسی منظم حباب قیمتی ضروری است زیرا این شاخص به‌طور مداوم تغییر می‌کند. در شرایط بازار منفی، حباب ممکن است افزایش یابد و سرمایه‌گذاران را متضرر کند. صندوق‌هایی با بازارگردان قوی معمولاً حباب کمتری دارند.
ارزش خالص دارایی (NAV)
[NAV] یا ارزش خالص دارایی نشان‌دهنده ارزش واقعی هر واحد از صندوق است. این عدد بر اساس ارزش کل دارایی‌های صندوق تقسیم بر تعداد واحدهای منتشره محاسبه می‌شود. مقایسه قیمت معاملاتی با NAV برای تشخیص میزان حباب مهم است.
صندوق‌هایی که قیمت‌شان نزدیک به NAV است، معمولاً کارآمدتر هستند. رشد مداوم NAV نشان‌دهنده عملکرد مناسب مدیریت صندوق است. این شاخص روزانه محاسبه و منتشر می‌شود.
معرفی بهترین صندوق های طلا
| نام صندوق | نماد | بازدهی ۱ ساله (واقعی) | بازدهی ادعاشده | NAV هر واحد (ریال) | AUM (میلیارد ریال) | کارمزد مدیریت |
|---|---|---|---|---|---|---|
| کهربا | طکهربا | ≈ ۱۲۱.۷۵٪ | ۱۵۹٪ | ≈ ۱۰۳٬۰۰۰ | ≈ ۲۹۴٬۵۰۸ | ۰.۵٪ |
| عیار | طعیار | ≈ ۱۲۱.۸۶٪ | ۱۴۲٪ | ≈ ۹۸٬۰۰۰ | ≈ ۲۵۰٬۰۰۰ (تخمینی) | ۰.۸٪ |
| زرفام | طزرفام | ≈ ۱۱۸.۱۵٪ | ۱۳۸٪ | ≈ ۹۰٬۰۰۰ | ≈ ۲۴۰٬۰۰۰ (تخمینی) | ۱.۲٪ |
| لوتوس | طلوتوس | ≈ ۱۱۸.۷۴٪ | ۱۳۵٪ | ≈ ۷۶۳٬۰۰۰ | ≈ ۵۰۱٬۲۸۸ | ۰.۹٪ |
| ناب | طناب | ≈ ۱۱۹.۶۸٪ | ۱۳۱٪ | ≈ ۳۶٬۲۵۰ | ≈ ۱۸۰٬۰۰۰ (تخمینی) | ۱.۵٪ |
سوالات متداول
صندوق طلا چیست؟
صندوق طلا نوعی صندوق بورسی است که دارایی آن عمدتاً شامل گواهی سپرده سکه و شمش طلا است و ارزش آن متناسب با قیمت طلا تغییر می‌کند.
چگونه می‌توان صندوق طلا خرید؟
با داشتن کد بورسی، می‌توان واحدهای صندوق های طلا را مانند سهام از طریق سامانه‌های آنلاین کارگزاری خرید و فروش کرد.
حداقل سرمایه لازم برای خرید صندوق طلا چقدر است؟
حداقل سرمایه معمولاً برابر قیمت یک واحد صندوق است، که بسته به بازار بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ هزار ریال متغیر است.
صندوق طلا بهتر است یا خرید سکه فیزیکی؟
صندوق طلا امنیت بالاتر، نقدشوندگی سریع‌تر و هزینه‌ی نگهداری کمتر دارد، درحالی‌که سکه فیزیکی ریسک سرقت و اجرت دارد.
آیا صندوق طلا سود نقدی پرداخت می‌کند؟
خیر، صندوق های طلا سود نقدی نمی‌پردازند؛ سود سرمایه‌گذار از افزایش قیمت واحدها به دست می‌آید.
بازدهی صندوق های طلا در سال ۱۴۰۴ چقدر بوده است؟
به طور میانگین، بازدهی سالانه صندوق های بزرگ مانند کهربا، عیار و لوتوس بین ۱۱۵ تا ۱۲۵ درصد گزارش شده است.
