منظور از اوراق بهادار چیست؟🔍 با انواع، نحوه معامله و نقش securities در اقتصاد آشنا شوید!

عباس کلهری

اوراق بهادار چیست و چه انواعی دارد؟🔵بررسی ویژگی های اوراق بهادار، انواع و نحوه سرمایه گذاری در آن

اوراق بهادار (Securities) یکی از مهم‌ ترین ابزارهای مالی است که برای تأمین مالی شرکت‌ ها، دولت‌ ها و سرمایه‌ گذاران مورد استفاده قرار می‌ گیرد.

این دارایی‌ های مالی به سه دسته کلی اوراق بدهی (مانند اوراق قرضه)، اوراق مالکیت (مانند سهام) و اوراق مشتقه (مانند قراردادهای آتی و اختیار معامله) تقسیم می‌ شوند.

بازار فارکس و ارزهای دیجیتال نیز به‌ شدت تحت تأثیر «نوسانات اوراق بهادار» هستند. برای مثال، افزایش “نرخ بهره توسط فدرال رزرو آمریکا” باعث کاهش تقاضا برای سهام و افزایش ارزش دلار می‌ شود، که مستقیماً بر جفت‌ ارزهایی مانند [EUR/USD] تأثیر می‌ گذارد.

طبق گزارشات اخیر، در “سال 2024” حجم معاملات روزانه فارکس از 7.5 تریلیون دلار فراتر رفت، که نشان‌ دهنده تأثیر بالای این دارایی‌ ها بر جریان نقدینگی جهانی است.

 

از دیدگاه سرمایه‌ گذاران، تحلیل داده‌ های کلان اقتصادی و تغییرات نرخ بهره می‌ تواند فرصت‌ های سودآوری در بازارهای اوراق بهادار و رمز ارزها ایجاد کند.

برای مثال، در سال‌ های اخیر، پذیرش «بیت‌ کوین ETF» منجر به افزایش ارزش بازار رمز ارزها شده است. معامله‌ گران باید علاوه بر تحلیل تکنیکال، داده‌ های اقتصادی و سیاست‌ های مالی بانک‌ های مرکزی را نیز مدنظر داشته باشند تا بتوانند ریسک معاملات خود را بهینه کنند.

در ادامه قصد داریم به زبانی ساده و کاربردی با مفهوم اوراق بهادار، انواع مختلف آن، مزایا و ریسک های سرمایه گذاری در این اوراق آشنا شویم. اگر می خواهید اطلاعات جامعی درباره اوراق بهادار کسب کنید، با ما همراه باشید.

 

اوراق بهادار چیست؟

اوراق بهادار به اسناد یا گواهی هایی گفته می شود که نشان دهنده مالکیت یا حق مالی دارنده آن است. این اوراق دارای ارزش مالی هستند و قابلیت خرید و فروش در بازارهای مالی را دارند. به عبارت دیگر، اوراق بهادار نوعی دارایی مالی محسوب می شوند که می توان آن ها را معامله کرد.

 

تعریف اوراق بهادار به زبان ساده

برای درک بهتر مفهوم اوراق بهادار، می توان آن را به یک رسید تشبیه کرد. فرض کنید شما به یک شرکت یا دولت پول قرض می دهید یا در آن سرمایه گذاری می کنید.

در ازای این کار، به شما یک رسید (اوراق بهادار) داده می شود که نشان می دهد شما مالک بخشی از آن شرکت هستید یا از آن طلب دارید. این رسید را می توانید نگه دارید، به دیگران بفروشید یا در آینده با شرایطی که از قبل مشخص شده، پول خود را پس بگیرید.

 

مزایای سرمایه گذاری در اوراق بهادار

سرمایه گذاری در اوراق بهادار مزایای متعددی دارد که برخی از مهم ترین آن ها عبارتند از:

تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری

نقدشوندگی بالا و امکان فروش سریع

پتانسیل کسب سود از طریق افزایش ارزش و دریافت سود

امکان سرمایه گذاری با مبالغ کم (در برخی انواع اوراق)

شفافیت اطلاعات و نظارت قانونی بر بازار اوراق بهادار

 

ریسک های سرمایه گذاری در اوراق بهادار

در کنار مزایا، سرمایه گذاری در اوراق بهادار ریسک هایی نیز دارد که باید به آن ها توجه کرد:

ریسک بازار: احتمال کاهش ارزش اوراق به دلیل شرایط کلی اقتصاد

ریسک نقدینگی: احتمال عدم امکان فروش سریع اوراق به قیمت مناسب

ریسک نکول: احتمال عدم پرداخت تعهدات توسط ناشر اوراق

ریسک تورم: کاهش ارزش واقعی سرمایه گذاری به دلیل تورم

ریسک نرخ بهره: تأثیر تغییرات نرخ بهره بر ارزش اوراق بهادار

 

انواع اصلی اوراق بهادار شامل چیست؟

اوراق بهادار انواع مختلفی دارند که هر کدام ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه با مهم ترین انواع اوراق بهادار آشنا می شویم:

 

سهام چیست

سهام نشان دهنده مالکیت بخشی از یک شرکت است. وقتی شما سهام یک شرکت را می خرید، در واقع صاحب بخش کوچکی از آن شرکت می شوید. ارزش سهام با توجه به عملکرد شرکت و شرایط بازار تغییر می کند.

مزایای خرید سهام:

• امکان کسب سود از طریق افزایش قیمت سهام
• دریافت سود سهام (در صورت سودآوری شرکت)
• حق رأی در مجامع شرکت

ریسک های خرید سهام:

• نوسانات قیمت و احتمال کاهش ارزش سهام
• ورشکستگی شرکت و از بین رفتن سرمایه

 

اوراق قرضه چیست

اوراق قرضه نوعی وام است که شرکت ها یا دولت ها برای تأمین مالی منتشر می کنند. خریدار اوراق قرضه در واقع به ناشر اوراق (شرکت یا دولت) پول قرض می دهد و در مقابل، سود مشخصی دریافت می کند.

ویژگی	توضیح
نرخ بهره	درصد سود پرداختی به دارنده اوراق
سررسید	زمان بازپرداخت اصل مبلغ اوراق
ارزش اسمی	مبلغی که در سررسید به دارنده پرداخت می شود
دوره پرداخت سود	فواصل زمانی پرداخت سود (ماهانه، فصلی، سالانه)

 

اوراق قرضه معمولاً نسبت به سهام ریسک کمتری دارند، اما بازدهی آن ها نیز محدودتر است. این اوراق برای سرمایه گذارانی که به دنبال درآمد ثابت و با ریسک کمتر هستند، مناسب است.

 

اوراق مشتقه

اوراق مشتقه، ابزارهای مالی هستند که ارزش آن ها از یک دارایی پایه (مانند سهام، ارز، کالا و غیره) مشتق می شود. برخی از انواع رایج اوراق مشتقه عبارتند از:

• قراردادهای آتی (Futures)؛
• قراردادهای اختیار معامله (Options)؛
• قراردادهای سوآپ (Swaps).

این اوراق معمولاً برای پوشش ریسک یا سفته بازی مورد استفاده قرار می گیرند و نسبت به سایر اوراق بهادار پیچیده تر هستند.

 

صندوق های سرمایه گذاری مشترک

صندوق های سرمایه گذاری مشترک، مجموعه ای از سهام، اوراق قرضه و سایر اوراق بهادار هستند که توسط مدیران حرفه ای مدیریت می شوند. سرمایه گذاران می توانند با خرید واحدهای این صندوق ها، به صورت غیرمستقیم در سبد متنوعی از اوراق بهادار سرمایه گذاری کنند.

مزایای صندوق های سرمایه گذاری مشترک:

• تنوع بخشی آسان؛
• مدیریت حرفه ای؛
• دسترسی به بازارهای مختلف با سرمایه کم.

 

اوراق بهادار قابل تبدیل

این نوع اوراق، ترکیبی از ویژگی های اوراق قرضه و سهام هستند. دارندگان این اوراق می توانند در شرایط خاصی، آن ها را به سهام شرکت تبدیل کنند.

 

نحوه خرید و فروش اوراق بهادار (securities)

برای خرید و فروش اوراق بهادار، مراحل زیر را باید طی کنید:

1. افتتاح حساب کارگزاری: ابتدا باید در یکی از شرکت های کارگزاری بورس حساب باز کنید؛
2. واریز وجه: مبلغ مورد نظر برای سرمایه گذاری را به حساب کارگزاری خود واریز کنید؛
3. انتخاب اوراق: با توجه به اهداف و ریسک پذیری خود، اوراق بهادار مورد نظر را انتخاب کنید؛
4. ثبت سفارش: از طریق سامانه معاملات آنلاین یا تماس با کارگزار، سفارش خرید یا فروش خود را ثبت کنید؛
5. انجام معامله: پس از تطبیق قیمت خرید و فروش، معامله انجام می شود؛
6. تسویه و دریافت اوراق: پس از انجام معامله، وجه از حساب شما کسر و اوراق به نام شما ثبت می شود.

توصیه می شود قبل از شروع سرمایه گذاری، حتماً آموزش های لازم را ببینید و با مشاوران مالی مشورت کنید.

 

نقش اوراق بهادار در اقتصاد

اوراق بهادار نقش مهمی در اقتصاد ایفا می کنند:

• تأمین مالی: شرکت ها و دولت ها از طریق انتشار اوراق بهادار می توانند سرمایه مورد نیاز خود را جذب کنند؛
• تخصیص بهینه منابع: بازار اوراق بهادار به تخصیص کارآمد سرمایه در اقتصاد کمک می کند؛
• نقدینگی: امکان خرید و فروش سریع اوراق بهادار، نقدینگی را در اقتصاد افزایش می دهد؛
• مدیریت ریسک: ابزارهای مشتقه امکان پوشش ریسک را برای فعالان اقتصادی فراهم می کنند؛
• شاخص اقتصادی: وضعیت بازار اوراق بهادار، شاخصی برای سلامت اقتصادی کشور محسوب می شود.

 

سوالات متداول

آیا سرمایه گذاری در اوراق بهادار برای همه مناسب است؟

سرمایه گذاری در اوراق بهادار برای افرادی مناسب است که دانش کافی داشته و ریسک آن را می پذیرند.

حداقل سرمایه لازم برای شروع سرمایه گذاری چقدر است؟

این مبلغ بسته به نوع اوراق متفاوت است، اما می توان با مبالغ کم (حتی چند صد هزار تومان) شروع کرد.

چگونه می توان ریسک سرمایه گذاری در اوراق بهادار را کاهش داد؟

تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری، آموزش مداوم و مشورت با متخصصان می تواند ریسک را کاهش دهد.

آیا خرید و فروش اوراق بهادار مالیات دارد؟

بله، در اکثر کشورها سود حاصل از معاملات اوراق بهادار مشمول مالیات است. میزان و نحوه محاسبه آن بسته به قوانین هر کشور متفاوت است.