تأثیر جنگ ایران و اسرائیل بر قیمت دلار در “سال 2025” به وضوح یکی از مهمترین پیامدهای «تنش های ژئوپلیتیکی» اخیر در «بازار ارز ایران» و حتی «بازار جهانی فارکس» میباشد. این درگیری که از 13 ژوئن تا 23 ژوئن (23 خرداد تا 3 تیر 1404) بهطول انجامید، بازارهای مالی را وارد فاز پرنوسان و پرریسکی کرد.
در این بازه، نرخ دلار در بازار آزاد ایران جهش چشمگیری داشت؛ بهطوریکه از حداقل 83,550 تومان (روز قبل جنگ) به سقف 95,700 تومان در روز اول جنگ به رسید!
همچنین، در روزهای اوج بحران در محدوده بالای 92,000 تومان نوسان داشت؛ رقمی معادل افزایش حدود [17%] طی تنها 12 روز. میانگین قیمت دلار در این بازه نیز 92,658 تومان ثبت شده است.
در بازار فارکس، این بحران منجر به افزایش تقاضا برای «دلار آمریکا» و سایر داراییهای امن مانند «طلا» شد. شاخص دلار (DXY) رشدی [1.3%] تجربه کرد و قیمت طلا نیز با رشد [3.5%] همراه بود.
در مقابل، رمز ارزهایی مانند بیت کوین (BTC) در این فضای پرریسک، کاهش حدود [4%] را تجربه کردند.
دارایی | تغییرات بازه جنگ |
---|---|
دلار بازار آزاد ایران | ↑ از 83,550 تا 97,500 تومان (17%) |
طلا (انس جهانی) | ↑ 3.5% |
بیت کوین | ↓ 4% |
شاخص DXY | ↑ 1.3% |
برای معاملهگران بازار ارز و فعالان بازار فارکس، این “بحران ژئوپلیتیکی” یادآور اهمیت بالای «تحلیل ریسک»، «تعیین حد ضرر»، و استفاده از “استراتژیهای معاملاتی متناسب” با شرایط نااطمینان سیاسی است.
توجه به «دادههای اقتصادی»، «اخبار فوری» و «تغییرات نرخ بهره» نیز از دیگر عوامل حیاتی برای تصمیمگیری حرفهای در این شرایط حساس محسوب میشوند.
طی دوازده روز درگیری ایران و اسرائیل (23 خرداد تا 3 تیر 1404)، نرخ دلار در بازار آزاد ایران جهشی کمسابقه را تجربه کرد. قیمت اسکناس آمریکایی از کف 83٬550 تومان در روز قبل نبرد، به سقف 97٬500 تومان در اوج تنش رسید.
یعنی حدود 17 درصد رشد در کمتر از دو هفته. پس از توقف عملیات نظامی، شوک اولیه فروکش کرد و دلار به حوالی 90 هزار تومان بازگشت، اما نتوانست پایینتر از این مرز تثبیت شود. تداوم سطوح بالا نشان میدهد که اثرات روانی چنین بحرانهایی بر ذهن معاملهگران، حتی با پایان درگیری، به سرعت از بین نمیرود.
جنگ ایران و اسرائیل در صبح روز 13 ژوئن 2025 (مصادف با 23 خرداد 1404) با حملات موشکی سنگین به تأسیسات نظامی و حساس آغاز شد.
این تنش به سرعت در صدر اخبار بینالمللی قرار گرفت و بازارهای جهانی، بهویژه بازارهای کالایی، ارز و نفت واکنش فوری نشان دادند. انتشار تصاویر ماهوارهای از حملات هوایی و همچنین پوشش گسترده رسانهها، سبب تشدید واکنشهای احساسی در بازار ارز ایران شد.
بازتاب رسانهای گسترده جنگ، عامل مؤثری در تشدید نوسانات بازار بود. خبرگزاریهای بینالمللی مانند [Reuters] و [Bloomberg] به پوشش لحظهای درگیریها پرداختند و در بازار ایران، فضای خبری به شدت تحت تأثیر قرار گرفت.
فعالان بازار ارز، با تکیه بر تحلیل اخبار فوری و پیشبینی سناریوهای مختلف، وارد موقعیتهای خرید هیجانی شدند.
در نتیجه، علاوه بر رشد نرخ دلار، قیمت طلا نیز افزایش یافت؛ هم در سطح جهانی و هم در بازار داخلی. این موضوع بهخوبی نشان میدهد که ترکیب “رسانه + روان بازار” تا چه اندازه میتواند تعیینکننده باشد، حتی بیش از عوامل اقتصادی بنیادین!
در مواجهه با جنگ ایران و اسرائیل، بازار ارز ایران نه تنها به سرعت واکنش نشان داد، بلکه الگوی رفتاری آن با بسیاری از انتظارات تحلیلگران متفاوت بود.
دلار آمریکا که همواره در بحرانهای سیاسی با افزایش قیمت همراه میشود، در این دوره واکنشی ترکیبی از هیجان و مداخله را از خود نشان داد.
بررسی روند قیمت دلار نشان میدهد که نه فقط عوامل بنیادین، بلکه انتظارات ذهنی، خبررسانی و سیاستهای تنظیمی نیز در تعیین روند نقش کلیدی ایفا کردند.
در روزهای منتهی به آغاز جنگ (هفته دوم خرداد 1404)، شایعات مبنی بر احتمال حمله اسرائیل به تأسیسات نظامی ایران، جو روانی سنگینی در بازار ارز ایجاد کرد.
در نتیجه، نرخ دلار در معاملات فردایی بهطور موقت تا مرز 105,000 تومان نیز پیش رفت. هرچند این قیمت در بازار نقدی تثبیت نشد، اما همین نوسان کوتاهمدت، بیانگر عمق نگرانی سرمایهگذاران و فعالان اقتصادی نسبت به شروع یک جنگ تمامعیار بود.
با شروع رسمی درگیری در 23 خرداد 1404، برخلاف تصور عمومی، نرخ دلار روند انفجاری نداشت. در عوض، پس از جهشی اولیه تا حدود 97,500 تومان، قیمت وارد فاز تعادلی شد و حتی در برخی روزها با کاهش نسبی همراه بود. این واکنش محافظهکارانه، از چند عامل تأثیر میگرفت:
محدود بودن گستره جغرافیایی جنگ؛
اطمینانبخشی مقامات دولتی و رسانهای؛
تشدید نظارت بر بازار فردایی و محدودسازی خریدهای سنگین.
این موضوع نشان میدهد که بازار در شرایط بحران، همیشه واکنش بیشازحد نشان نمیدهد؛ بلکه گاهی با تحلیل دادهها و نشانههای سیاسی، رفتار محتاطانهتری در پیش میگیرد.
بانک مرکزی ایران در طول جنگ، نقش فعالتری نسبت به بحرانهای پیشین ایفا کرد. مهمترین اقدامات این نهاد عبارت بودند از:
تزریق هدفمند ارز در بازار متشکل ارزی؛
افزایش عرضه اسکناس در صرافی های ارزدیجیتال با نرخ توافقی؛
تعلیق کوتاهمدت معاملات در برخی سامانههای غیررسمی.
این اقدامات، با هدف کنترل جو روانی بازار و کاهش تقاضای سفتهبازی صورت گرفت. علاوه بر آن، مداخلات رسانهای مقامات و اعلام ذخایر ارزی مطمئن، توانستند تا حدی فضای ملتهب بازار را مدیریت کنند و از عبور نرخ دلار از مرز 100 هزار تومان جلوگیری نمایند.
در کنار بازار ارز داخلی، سایر بازارهای مالی نیز تحت تأثیر مستقیم جنگ ایران و اسرائیل قرار گرفتند. از جمله مهمترین آنها میتوان به بازار طلا، سکه، رمزارزها و دلار دیجیتال (تتر) اشاره کرد.
در این بازه زمانی، سرمایهگذاران برای حفظ ارزش داراییهای خود، به سمت گزینههای به اصطلاح «امنتر» حرکت کردند، اما رفتار بازارها بسته به ریسکپذیری و نوع دارایی، متفاوت بود.
با شروع درگیریها، طلا همانطور که انتظار میرفت، افزایش قیمت را تجربه کرد (تاثیر جنگ ایران و اسرائیل بر قیمت طلا). انس جهانی طلا از محدوده 2310 دلار به 2390 دلار رسید که معادل رشد تقریبی 3.5% طی این دوره بود.
در بازار داخلی نیز، قیمت سکه امامی همراستا با نوسانات دلار و انس جهانی، با رشدی محسوس همراه شد و از حدود 64 میلیون تومان به نزدیک 70 میلیون تومان رسید.
این رفتار نشان میدهد که سرمایهگذاران، بهویژه در فضای بحران های ژئوپلیتیکی، همچنان طلا و سکه را امنترین گزینه برای حفظ ارزش داراییهای خود میدانند.
برخلاف طلا، بازار رمزارزها در مواجهه با جنگ ایران و اسرائیل واکنشی محافظهکارانه و حتی منفی داشت. بیت کوین به عنوان پرچمدار بازار کریپتو، در این بازه حدود 4% افت را تجربه کرد؛ موضوعی که نشاندهنده ریسکگریزی معاملهگران در شرایط تنشهای شدید سیاسی است.
از سوی دیگر، تتر (USDT) به عنوان دلار دیجیتال، با افزایش چشمگیر تقاضا در بازار ایران مواجه شد. شکاف قیمت بین تتر و دلار اسکناس به بیش از 2 تا 3 درصد رسید که ناشی از دسترسی سریعتر و قابلیت تبدیلپذیری بالای آن بود.
بازار | قیمت پیش از جنگ | قیمت در اوج جنگ | درصد تغییر |
---|---|---|---|
دلار بازار آزاد ایران | 83,550 تومان | 97,500 تومان | ↑ 17٪ |
انس جهانی طلا | 2,310 دلار | 2,390 دلار | ↑ 3.5٪ |
سکه امامی (ایران) | 64 میلیون تومان | 70 میلیون تومان | ↑ 9.3٪ |
بیت کوین (BTC) | 66,000 دلار | 63,000 دلار | ↓ 4.5٪ |
تتر (USDT-IRT) | معادل دلار بازار | تا 2.5٪ بالاتر | ↑ 2–3٪ اختلاف نرخ |
بله، دلار در مدت 12 روز جنگ حدود 17% افزایش یافت و از 83٬550 به 97٬500 تومان رسید.
به دلیل پایان سریع تنشها، مداخله بانک مرکزی و کاهش هیجان روانی بازار.
انس جهانی طلا حدود 3.5% رشد کرد و قیمت سکه نیز افزایش یافت؛ نشاندهنده پناه بردن سرمایهگذاران به دارایی امن.
بیتکوین حدود 4% افت داشت؛ سرمایهگذاران به دلیل ریسک بالا به بازارهای امنتر روی آوردند.
در صورت ادامه تنشها و تشدید فشار اقتصادی، این احتمال کاملاً وجود دارد.
تحلیل دقیق اخبار، تعیین حد ضرر، پرهیز از معاملات هیجانی و تنوع سبد سرمایه پیشنهاد میشود.