آیا تاثیر جنگ ایران و اسرائیل بر قیمت دلار در 1404 تکان دهنده بود؟🔍تحلیل رفتار دلار در جنگ 12 روزه Iran و Israel!

عباس کلهری

بررسی تاثیر جنگ بر قیمت دلار💣آیا جنگ ایران و اسرائیل دلار را گران کرد؟

تأثیر جنگ ایران و اسرائیل بر قیمت دلار در “سال 2025” به‌ وضوح یکی از مهم‌ترین پیامدهای «تنش های ژئوپلیتیکی» اخیر در «بازار ارز ایران» و حتی «بازار جهانی فارکس» می‌باشد. این درگیری که از 13 ژوئن تا 23 ژوئن (23 خرداد تا 3 تیر 1404) به‌طول انجامید، بازارهای مالی را وارد فاز پرنوسان و پرریسکی کرد.

در این بازه، نرخ دلار در بازار آزاد ایران جهش چشمگیری داشت؛ به‌طوری‌که از حداقل 83,550 تومان (روز قبل جنگ) به سقف 95,700 تومان در روز اول جنگ به رسید!

همچنین، در روزهای اوج بحران در محدوده بالای 92,000 تومان نوسان داشت؛ رقمی معادل افزایش حدود [17%] طی تنها 12 روز. میانگین قیمت دلار در این بازه نیز 92,658 تومان ثبت شده است.

 

در بازار فارکس، این بحران منجر به افزایش تقاضا برای «دلار آمریکا» و سایر دارایی‌های امن مانند «طلا» شد. شاخص دلار (DXY) رشدی [1.3%] تجربه کرد و قیمت طلا نیز با رشد [3.5%] همراه بود.

در مقابل، رمز ارزهایی مانند بیت‌ کوین (BTC) در این فضای پرریسک، کاهش حدود [4%] را تجربه کردند.

دارایی	تغییرات بازه جنگ
دلار بازار آزاد ایران	↑ از 83,550 تا 97,500 تومان (17%)
طلا (انس جهانی)	↑ 3.5%
بیت‌ کوین	↓ 4%
شاخص DXY	↑ 1.3%

 

برای معامله‌گران بازار ارز و فعالان بازار فارکس، این “بحران ژئوپلیتیکی” یادآور اهمیت بالای «تحلیل ریسک»، «تعیین حد ضرر»، و استفاده از “استراتژی‌های معاملاتی متناسب” با شرایط نااطمینان سیاسی است.

توجه به «داده‌های اقتصادی»، «اخبار فوری» و «تغییرات نرخ بهره» نیز از دیگر عوامل حیاتی برای تصمیم‌گیری حرفه‌ای در این شرایط حساس محسوب می‌شوند.

 

تاثیر جنگ ایران و اسرائیل بر قیمت دلار چگونه بود؟

طی دوازده‌ روز درگیری ایران و اسرائیل (23 خرداد تا 3 تیر 1404)، نرخ دلار در بازار آزاد ایران جهشی کم‌سابقه را تجربه کرد. قیمت اسکناس آمریکایی از کف 83٬550 تومان در روز قبل نبرد، به سقف 97٬500 تومان در اوج تنش رسید.

یعنی حدود 17 درصد رشد در کمتر از دو هفته. پس از توقف عملیات نظامی، شوک اولیه فروکش کرد و دلار به حوالی 90 هزار تومان بازگشت، اما نتوانست پایین‌تر از این مرز تثبیت شود. تداوم سطوح بالا نشان می‌دهد که اثرات روانی چنین بحران‌هایی بر ذهن معامله‌گران، حتی با پایان درگیری، به سرعت از بین نمی‌رود.

 

چه زمانی و چطور جنگ آغاز شد؟

جنگ ایران و اسرائیل در صبح روز 13 ژوئن 2025 (مصادف با 23 خرداد 1404) با حملات موشکی سنگین به تأسیسات نظامی و حساس آغاز شد.

این تنش به سرعت در صدر اخبار بین‌المللی قرار گرفت و بازارهای جهانی، به‌ویژه بازارهای کالایی، ارز و نفت واکنش فوری نشان دادند. انتشار تصاویر ماهواره‌ای از حملات هوایی و همچنین پوشش گسترده رسانه‌ها، سبب تشدید واکنش‌های احساسی در بازار ارز ایران شد.

 

بازتاب خبری جنگ در بازار ارز و طلا

بازتاب رسانه‌ای گسترده جنگ، عامل مؤثری در تشدید نوسانات بازار بود. خبرگزاری‌های بین‌المللی مانند [Reuters] و [Bloomberg] به پوشش لحظه‌ای درگیری‌ها پرداختند و در بازار ایران، فضای خبری به‌ شدت تحت تأثیر قرار گرفت.

فعالان بازار ارز، با تکیه بر تحلیل اخبار فوری و پیش‌بینی سناریوهای مختلف، وارد موقعیت‌های خرید هیجانی شدند.

در نتیجه، علاوه بر رشد نرخ دلار، قیمت طلا نیز افزایش یافت؛ هم در سطح جهانی و هم در بازار داخلی. این موضوع به‌خوبی نشان می‌دهد که ترکیب “رسانه + روان بازار” تا چه اندازه می‌تواند تعیین‌کننده باشد، حتی بیش از عوامل اقتصادی بنیادین!

 

واکنش قیمت دلار در بازار ایران

در مواجهه با جنگ ایران و اسرائیل، بازار ارز ایران نه‌ تنها به‌ سرعت واکنش نشان داد، بلکه الگوی رفتاری آن با بسیاری از انتظارات تحلیل‌گران متفاوت بود.

دلار آمریکا که همواره در بحران‌های سیاسی با افزایش قیمت همراه می‌شود، در این دوره واکنشی ترکیبی از هیجان و مداخله را از خود نشان داد.

بررسی روند قیمت دلار نشان می‌دهد که نه‌ فقط عوامل بنیادین، بلکه انتظارات ذهنی، خبررسانی و سیاست‌های تنظیمی نیز در تعیین روند نقش کلیدی ایفا کردند.

 

دلار پیش‌ از جنگ؛ نوسانات هیجانی تا 105 هزار تومان

در روزهای منتهی به آغاز جنگ (هفته دوم خرداد 1404)، شایعات مبنی بر احتمال حمله اسرائیل به تأسیسات نظامی ایران، جو روانی سنگینی در بازار ارز ایجاد کرد.

در نتیجه، نرخ دلار در معاملات فردایی به‌طور موقت تا مرز 105,000 تومان نیز پیش رفت. هرچند این قیمت در بازار نقدی تثبیت نشد، اما همین نوسان کوتاه‌مدت، بیانگر عمق نگرانی سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی نسبت به شروع یک جنگ تمام‌عیار بود.

 

دلار در زمان جنگ؛ سکوت یا کاهش؟ (برخلاف انتظار افزایش)

با شروع رسمی درگیری در 23 خرداد 1404، برخلاف تصور عمومی، نرخ دلار روند انفجاری نداشت. در عوض، پس از جهشی اولیه تا حدود 97,500 تومان، قیمت وارد فاز تعادلی شد و حتی در برخی روزها با کاهش نسبی همراه بود. این واکنش محافظه‌کارانه، از چند عامل تأثیر می‌گرفت:

• محدود بودن گستره جغرافیایی جنگ؛

• اطمینان‌بخشی مقامات دولتی و رسانه‌ای؛

• تشدید نظارت بر بازار فردایی و محدودسازی خریدهای سنگین.

این موضوع نشان می‌دهد که بازار در شرایط بحران، همیشه واکنش بیش‌ازحد نشان نمی‌دهد؛ بلکه گاهی با تحلیل داده‌ها و نشانه‌های سیاسی، رفتار محتاطانه‌تری در پیش می‌گیرد.

 

اقدامات بانک مرکزی و مداخلات رسمی

بانک مرکزی ایران در طول جنگ، نقش فعال‌تری نسبت به بحران‌های پیشین ایفا کرد. مهم‌ترین اقدامات این نهاد عبارت بودند از:

• تزریق هدفمند ارز در بازار متشکل ارزی؛

• افزایش عرضه اسکناس در صرافی‌ های ارزدیجیتال با نرخ توافقی؛

• تعلیق کوتاه‌مدت معاملات در برخی سامانه‌های غیررسمی.

این اقدامات، با هدف کنترل جو روانی بازار و کاهش تقاضای سفته‌بازی صورت گرفت. علاوه بر آن، مداخلات رسانه‌ای مقامات و اعلام ذخایر ارزی مطمئن، توانستند تا حدی فضای ملتهب بازار را مدیریت کنند و از عبور نرخ دلار از مرز 100 هزار تومان جلوگیری نمایند.

 

تأثیرات متقابل با سایر بازارها

در کنار بازار ارز داخلی، سایر بازارهای مالی نیز تحت تأثیر مستقیم جنگ ایران و اسرائیل قرار گرفتند. از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به بازار طلا، سکه، رمزارزها و دلار دیجیتال (تتر) اشاره کرد.

در این بازه زمانی، سرمایه‌گذاران برای حفظ ارزش دارایی‌های خود، به سمت گزینه‌های به‌ اصطلاح «امن‌تر» حرکت کردند، اما رفتار بازارها بسته به ریسک‌پذیری و نوع دارایی، متفاوت بود.

 

طلا و سکه به‌ عنوان پناهگاه امن

با شروع درگیری‌ها، طلا همان‌طور که انتظار می‌رفت، افزایش قیمت را تجربه کرد (تاثیر جنگ ایران و اسرائیل بر قیمت طلا). انس جهانی طلا از محدوده 2310 دلار به 2390 دلار رسید که معادل رشد تقریبی 3.5% طی این دوره بود.

در بازار داخلی نیز، قیمت سکه امامی هم‌راستا با نوسانات دلار و انس جهانی، با رشدی محسوس همراه شد و از حدود 64 میلیون تومان به نزدیک 70 میلیون تومان رسید.

این رفتار نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران، به‌ویژه در فضای بحران‌ های ژئوپلیتیکی، همچنان طلا و سکه را امن‌ترین گزینه برای حفظ ارزش دارایی‌های خود می‌دانند.

 

بازار رمزارزها و دلار دیجیتال (تتر)

برخلاف طلا، بازار رمزارزها در مواجهه با جنگ ایران و اسرائیل واکنشی محافظه‌کارانه و حتی منفی داشت. بیت‌ کوین به‌ عنوان پرچم‌دار بازار کریپتو، در این بازه حدود 4% افت را تجربه کرد؛ موضوعی که نشان‌دهنده ریسک‌گریزی معامله‌گران در شرایط تنش‌های شدید سیاسی است.

از سوی دیگر، تتر (USDT) به‌ عنوان دلار دیجیتال، با افزایش چشمگیر تقاضا در بازار ایران مواجه شد. شکاف قیمت بین تتر و دلار اسکناس به بیش از 2 تا 3 درصد رسید که ناشی از دسترسی سریع‌تر و قابلیت تبدیل‌پذیری بالای آن بود.

 

📊 مقایسه عملکرد بازارهای مختلف در بازه جنگ

بازار	قیمت پیش از جنگ	قیمت در اوج جنگ	درصد تغییر
دلار بازار آزاد ایران	83,550 تومان	97,500 تومان	↑ 17٪
انس جهانی طلا	2,310 دلار	2,390 دلار	↑ 3.5٪
سکه امامی (ایران)	64 میلیون تومان	70 میلیون تومان	↑ 9.3٪
بیت‌ کوین (BTC)	66,000 دلار	63,000 دلار	↓ 4.5٪
تتر (USDT-IRT)	معادل دلار بازار	تا 2.5٪ بالاتر	↑ 2–3٪ اختلاف نرخ

 

هزینه‌ها و پیامدهای اقتصادی جنگ

درگیری 12 روزه ایران و اسرائیل، تنها یک رویداد نظامی نبود؛ بلکه پیامدهای اقتصادی عمیقی را برای هر دو کشور و حتی منطقه به‌همراه داشت.

از اختلال در صادرات نفت گرفته تا افزایش هزینه‌های امنیتی، جنگ هزینه‌هایی را تحمیل کرد که آثار آن نه‌تنها در کوتاه‌مدت، بلکه در ساختار اقتصادی دو کشور نیز باقی خواهد ماند.

 

هزینه اقتصادی ایران و اسرائیل (6 میلیارد دلار برای اسرائیل)

براساس گزارش‌های رسمی و تحلیلی منتشرشده در منابع بین‌المللی، هزینه مستقیم جنگ برای اسرائیل بیش از 6 میلیارد دلار برآورد شده است. این رقم شامل هزینه‌های نظامی، آسیب به زیرساخت‌ها، کاهش تولید و اختلال در فعالیت‌های اقتصادی است.

از سوی دیگر، ایران نیز با هزینه‌هایی پنهان‌تر اما سنگین مواجه شد. اگرچه آمار رسمی از سوی تهران منتشر نشده، اما تخمین‌های مستقل نشان می‌دهد که خسارات ناشی از حملات موشکی، خسارت به صنایع نظامی و هزینه‌های لجستیکی، میلیاردها دلار بار مالی ایجاد کرده است.

همچنین افت اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی و افزایش ریسک کشور در شاخص‌ های بین‌المللی نیز جزو زیان‌های غیرمستقیم محسوب می‌شود.

 

کاهش درآمد نفتی و کسری بودجه ایران

یکی از اصلی‌ترین پیامدهای جنگ برای ایران، افت صادرات نفت و به‌تبع آن افزایش فشار بر کسری بودجه دولت بود. در جریان درگیری‌ها، بیم از تحریم‌های بیشتر و محدودیت‌های کشتیرانی در خلیج فارس باعث شد برخی خریداران آسیایی خرید خود را متوقف یا کاهش دهند.

در همین دوره، متوسط صادرات نفت ایران از 1.3 میلیون بشکه در روز به حدود 980 هزار بشکه کاهش یافت. با قیمت متوسط نفت حدود ۸۲ دلار، این کاهش حدود 27 میلیون دلار در روز زیان ارزی به همراه داشت.

از سوی دیگر، با رشد قیمت دلار و طلا، دولت با دو معضل روبه‌رو شد:

• افزایش هزینه واردات کالاهای اساسی؛

• کاهش ارزش واقعی درآمدهای مالیاتی.

در نتیجه، فشار مضاعفی بر تأمین بودجه جاری و طرح‌های عمرانی وارد آمد و احتمال اصلاحات مالیاتی یا حذف یارانه‌ها در ماه‌های آینده افزایش یافته است.

 

در مجموع، این جنگ یک بار دیگر نشان داد که درگیری‌ های ژئوپلیتیکی می‌توانند تأثیراتی فراتر از میدان نبرد داشته باشند؛ از کاهش رشد اقتصادی گرفته تا گسترش نااطمینانی و تضعیف سیاست‌های مالی دولت.

 

سناریوهای احتمالی آینده

با پایان موقت درگیری‌ها میان ایران و اسرائیل، بازارها در وضعیتی از تردید و انتظار قرار دارند. تحلیل آینده دلار در ایران، وابسته به عوامل متعددی است؛ از جمله وضعیت امنیتی منطقه، رویکردهای دیپلماتیک، سیاست‌های ارزی دولت و روند اقتصاد جهانی.

 

در ادامه، دو سناریوی کلیدی مورد بررسی قرار می‌گیرند:

 

ادامه جنگ: دلار به کدام سو می‌رود؟ (احتمال عبور از 100 هزار تومان)

در صورت ازسرگیری درگیری‌ها یا افزایش تنش‌های منطقه‌ای، احتمال عبور دلار از مرز روانی 100,000 تومان کاملاً محتمل است.

بازار ارز ایران به‌شدت نسبت به تحولات ژئوپلیتیکی حساس است و ادامه جنگ می‌تواند با ایجاد اختلال در صادرات، تشدید تحریم‌ها و فرار سرمایه، موج جدیدی از افزایش نرخ ارز را به‌دنبال داشته باشد.

علاوه بر این، تداوم نااطمینانی سیاسی، بانک مرکزی را مجبور خواهد کرد که با ابزارهای غیرشفاف‌تر مداخله کند که خود می‌تواند نوسانات بازار را بیشتر کند.

سرمایه‌گذاران در این شرایط باید استراتژی‌های محافظه‌کارانه‌تری در پیش گیرند و از ورود هیجانی به بازار اجتناب کنند.

 

پساجنگ: تثبیت یا بازگشت ناپایدار؟

اگرچه پایان جنگ موجب کاهش فشار روانی و افت نسبی قیمت دلار شده، اما سوال اساسی اینجاست: آیا این کاهش پایدار است؟

تجربه تاریخی نشان داده که پس از بحران‌ های ژئوپلیتیکی، معمولاً بازگشت کامل نرخ ارز به سطوح پیشین دشوار است، مگر آن‌که با تغییرات بنیادین اقتصادی یا توافقات سیاسی همراه شود.

در سناریوی خوش‌بینانه، با بازگشت ثبات نسبی، دلار می‌تواند در محدوده 85,000 تا 90,000 تومان تثبیت شود. اما اگر کسری بودجه دولت، افت صادرات نفت، و سیاست‌های ناکارآمد مالی ادامه یابد، احتمال برگشت دوباره قیمت‌ها به روند صعودی نیز وجود دارد.

این حالت، نوعی بازگشت ناپایدار و شکننده تلقی می‌شود که می‌تواند با هر تنش کوچک سیاسی، مجدداً به اوج برسد.

 

نظر نویسنده درباره تاثیر جنگ ایران و اسرائیل بر قیمت دلار

در نهایت، تاثیر جنگ ایران و اسرائیل بر قیمت دلار بار دیگر نشان داد که بازار ارز ایران تا چه اندازه تحت تأثیر تحولات سیاسی و نظامی قرار دارد.

نوسانات شدید دلار، واکنش بازارهای موازی، و تغییر رفتار سرمایه‌گذاران در بازه‌ای کوتاه، تصویری روشن از شکنندگی اقتصاد در برابر شوک‌ های ژئوپلیتیکی ترسیم می‌کند.

در چنین شرایطی، آنچه اهمیت دارد نه صرفاً پیش‌بینی قیمت، بلکه توانایی در مدیریت ریسک، تحلیل داده‌ها و تصمیم‌گیری هوشمندانه در مواجهه با عدم‌قطعیت‌هاست.

سوالات متداول

آیا جنگ ایران و اسرائیل باعث افزایش قیمت دلار شد؟

بله، دلار در مدت 12 روز جنگ حدود 17% افزایش یافت و از 83٬550 به 97٬500 تومان رسید.

چرا برخلاف انتظارات، دلار در روزهای پایانی جنگ کاهش یافت؟

به‌ دلیل پایان سریع تنش‌ها، مداخله بانک مرکزی و کاهش هیجان روانی بازار.

تأثیر این جنگ بر بازار طلا چه بود؟

انس جهانی طلا حدود 3.5% رشد کرد و قیمت سکه نیز افزایش یافت؛ نشان‌دهنده پناه بردن سرمایه‌گذاران به دارایی امن.

بازار رمزارزها چگونه به جنگ واکنش نشان داد؟

بیت‌کوین حدود 4% افت داشت؛ سرمایه‌گذاران به دلیل ریسک بالا به بازارهای امن‌تر روی آوردند.

آیا احتمال عبور دلار از 100 هزار تومان وجود دارد؟

در صورت ادامه تنش‌ها و تشدید فشار اقتصادی، این احتمال کاملاً وجود دارد.

معامله‌گران در چنین شرایطی چه باید بکنند؟

تحلیل دقیق اخبار، تعیین حد ضرر، پرهیز از معاملات هیجانی و تنوع سبد سرمایه پیشنهاد می‌شود.